Grabówka
Grabówka była wsią książęcą i dlatego nie zachowały się żadne dane na temat zmian własnościowych (kupno, sprzedaż, zamiana), trudno jest też określić czas powstania wsi. Istniała zapewne już w XV wieku i powstała razem z Zambrowem, jednak pierwsze pisane dokumenty pochodzą dopiero z lustracji dóbr królewskich z 1564 roku.
W czasie lustracji zanotowano na temat tej wsi: „Ta wieś ku Lomzie należy, leży 3 mile od Lomzi, ma grunt śrzedni, pola trojne. Jest w tej wsi włók wszystkich 13 i ze dwiema włókami wójtowskimi, które wykupiwszy osadzono kmieci. Jest kmieci wszystkich 18, płacą czynszu z każdej włóki na ś. Marcin” (11 listopada). Kmiecie płacili daniny w postaci tak zwanej „dani”, czyli owsa po 7 korców z każdej włóki. Dawali też kapłony (kurczaki) po 2 sztuki od kmiecia rocznie, po jednej gęsi i po 30 jaj. Dodatkowo mieli obowiązek pracy na polach folwarcznych i stróży nocnej, czyli pilnowania folwarku w nocy. Dwaj kmiecie wykupywali się z obowiązku pracy w folwarku, natomiast reszta pracowali „z każdej włóki 2 dni w tydzień”. Stróże natomiast wszyscy wykupywali (płacili na utrzymanie zawodowego stróża. Zanotowano, że w pobliżu wsi był las grabowy. „Jest ku tej wsi las grabowy dobry, do którego się ciż kmiecie gają, dawają z domu każdego po 1 gęsi (....)”. Zapewne właśnie od okolicznych lasów grabowych powstała nazwa wsi.
W czasie lustracji z 1617 roku na temat tej wsi napisano tylko „Wola Grabowska z czynszem i daniną”. Można przypuszczać, że wieś rozwijała się pomyślnie. Jednak przyszedł rok 1655 roku i „potop szwedzki”. Wojska obce i nasze pustoszyły i rabowały te okolice. W kilka lat po tej wojnie przeprowadzono kolejną lustrację. Zapisano wtedy na temat tej wsi: „Ma włók nro 13. Ledwie znak jest, kędy ta wieś była”. Nie zapisano nic na temat mieszkańców i ich powinności, dodatkowo użyty czas przeszły wskazuje na to, że Grabówka była zupełnie opuszczona i nie zamieszkała. Bardzo wiele wiosek w Polsce po tej wojnie wyglądało podobnie.
Odrodzenie gospodarcze przyszło dopiero w XVIII wieku, niestety brak jest szczegółowych danych dotyczących tego okresu. Grabówka nadal należała do starostwa łomżyńskiego. W czasie zaborów takie wsie zostały przejęte przez zaborców i stały się wsiami rządowymi. Rządzili tu Prusacy, następnie administracja Księstwa Warszawskiego i w końcu rząd Królestwa Polskiego.
Dawne zniszczenia wsi spowodowały, że Grabówka nie była już nigdy dużą wsią. W 1803 roku została wymierzona przez geometrę Radłowskiego, liczyła wtedy wraz z folwarkiem 1 066 mórg powierzchni. Dokładny opis wsi pochodzi z 1820 roku, było tu ówcześnie 5 włościan (kmieci) i 4 chałupników, odrabiających pańszczyznę w folwarku Wola Zambrowska. Zanotowano, że w tym czasie we wsi wysiewano 2 3/4 korca pszenicy rocznie, 12 korców żyta, 2 korce jęczmienia, 17 korców owsa. Wieś płaciła 17 zł podatku szkolnego. We wsi było 23 mężczyzn i 24 kobiety. Naliczono też 6 koni, 10 wołów, 12 krów, 5 owiec, 4 świnie, 8 „jałowizn”.
W 1827 roku było tu (ówcześnie Grabówka-woleńska) zaledwie 9 domów i 53 mieszkańców, była to nadal własność rządowa.
Po 1864 roku ziemia rządowa została uwłaszczona i Grabówka została samodzielną wsią w gminie Zambrów.
W końcu XIX wieku nazwę wsi zapisywano jako Grabówka-wolińska. W 1881 roku było 12 domów, 70 mężczyzn i 75 kobiet. Obszar wsi wynosił 155 mórg (137 mórg ziemi ornej). Obok wsi znajdowała się osada leśna Grabówka należąca do straży leśnej Czerwony Bór, która „zawierała 716 mórg po większej części brzeziny”.
W 1921 roku w tej wsi było 21 domów i 133 mieszkańców, należała do gminy Długobórz.
Pod koniec 2012 roku wieś liczyła 108 mieszkańców (25 domów), na dzień 31 lipca 2016 r. wieś liczy 125 mieszkańców (42 domów).
Obecnie sołtysem jest Marek Paszkiewicz.
- Przejdź do - strona Poprzednia
- Przejdź do - strona Następna
- Pobierz artykuł w formie pliku Pdf
- Drukuj treść tego artykułu
- Powrót do poprzedniej strony
- Wypowiedz się na stronie Kontakt